Exclusief bezoek aan het Controlecentrum van Elia (verslag/video)

Woensdag 26 oktober kregen een veertigtal leden van BelgaClub een exclusieve rondleiding in het nationaal controlecentrum (NCC) van Elia. Vanuit het in Brussel gelegen centrum wordt het hoogspanningsnet in ons land minutieus gemonitord, wordt geanticipeerd op mogelijke problemen en wordt het evenwicht tussen productie en consumptie nauwgezet opgevolgd. De BelgaClub-leden kregen een uitgebreide uitleg over de activiteiten van Elia, leerden hoe het bedrijf omgaat met crisiscommunicatie en mochten een kijkje nemen in de controlezaal zelf. 

In ons land ligt voor 8.767 kilometer aan hoogspanningslijnen. Dat is de afstand van Brussel tot Seoel. Het is dus niet altijd even evident om de hoeveelheid geproduceerde elektriciteit steeds perfect af te stemmen op de hoeveelheid die op dat moment geconsumeerd wordt. Bovendien is de energiesector aan een vergroening bezig en staat duurzaamheid steeds hoger op de prioriteitenlijst. Een goede monitoring van vraag en aanbod is dus cruciaal. Elia heeft vier pijlers die het bedrijf vooropstelt: decarbonisering van de energiesector, supranationale samenwerking, decentralisatie en nieuwe marktspelers en de digitale transformatie. Daarnaast wordt via ActNow gewerkt aan duurzaamheidsacties in vijf dimensies.

Nieuwe projecten

“Elia zet de veiligheid steeds als eerste prioriteit”, zegt de Nederlandstalige woordvoerster, Marie-Laure Vanwanseele. “Onze hoogspanningslijnen zijn in lussen opgebouwd, als er dan ergens een storing is kan die worden opgevangen door andere hoogspanningslijnen. We moeten wel nog twee lussen afwerken: in Vlaanderen is dat het veelbesproken Ventilus-dossier, in Wallonië gaat het om de Boucle du Hainaut.”

Daarnaast wordt in de Noordzee het Princess Elisabeth Island gebouwd. Vanop dat eiland worden alle windmolenparken in de Noordzee met het Europese vasteland verbonden waardoor 3,5GW aan windenergie de weg naar de consument zal vinden. Dankzij het Energy Island wordt voldaan aan enkele Europese klimaatdoelstellingen.

Consumptie wanneer geproduceerd wordt

Momenteel is zo’n 18 à 19 procent van alle opgewekte energie hernieuwbaar. “De energieproductie in ons land is afhankelijk van verschillende variabelen”, zegt Jean Fassiaux, Franstalig woordvoerder bij Elia. “Zonnepanelen, windenergie… dat zijn dingen die niet elke dag een vaste hoeveelheid elektriciteit kunnen opwekken. We moeten hier als hoogspanningsbeheerder flexibel mee omspringen, het is absoluut geen lineair systeem. We evolueren dus veel meer in de richting van consumer-centric denken: we laten de consument inspelen op de productie. We gaan afstappen van piekuren, waarbij iedereen op hetzelfde moment veel energie verbruikt, en gaan naar een gespreid systeem waarbij de consument bij voorkeur gebruikt op het moment dat er veel productie is. Hiervoor zijn echter nieuwe services nodig. Wil je met je elektrische wagen tijdens een bezoek bij vrienden je wagen opladen, dan moet die kostprijs kunnen opgeteld worden bij je eigen factuur en niet die van je vrienden. Maar om dit in praktijk om te zetten, is nog heel wat werk.”

Samenwerkingen

Samenwerken met andere bedrijven is belangrijk voor Elia. “Wij kunnen niet zelf alles uitdenken maar willen wel faciliteren en met partners werken”, zeg Vanwanseele. “Ook op politiek vlak is dat wat er gebeurt: Elia analyseert en werkt uit maar neemt zelf geen beslissingen over welk beleid gevoerd wordt. Dat gebeurt volledig door de politiek zelf, en soms gaat de uiteindelijke beslissing in tegen een aanbeveling die wij deden.”

Crisiscommunicatie

De communicatiedienst van Elia is ook voorbereid op crisissituaties. Voor Elia gaat dit bijvoorbeeld om een grote black out, een cyberaanval, terrorisme, overstromingen of storm of een probleem met de offshore-productie. “Wij hanteren het principe ‘voorbereid zijn en anticiperen’ wanneer een crisis zich voordoet, zullen dan transparant communiceren en bevestigen wat er aan de hand is en tot slot zullen we ons empathisch opstellen want we begrijpen zeer goed dat consumenten zware hinder kunnen ondervinden bij een elektriciteitsprobleem.” De procedures bij een crisis worden regelmatig ingeoefend om op het moment dat er echt crisis is heel goed te weten wat er moet gebeuren en wie waar verantwoordelijk voor is.

Constante monitoring

In de controlezaal wordt de klok rond gemonitord hoeveel productie er is, hoeveel afname er is, waar eventuele storingen zijn. Een vijftigtal personeelsleden staat hiervoor in. Zo is er onder meer een scherm dat een blikseminslag kan detecteren, een ander scherm ziet wanneer een bepaalde hoogspanningslijn overladen wordt waardoor die kan worden afgeleid of tijdelijk uitgeschakeld. Operators weten ook perfect hoeveel productie wordt in- of uitgevoerd naar het buitenland en kunnen aan de uitbaters van de windmolenparken laten weten wanneer de windmolens minder hard mogen produceren of zelfs moeten worden uitgeschakeld.

“Ik vind de bedrijfsbezoeken van BelgaClub altijd interessant”, zegt Steven de Bondt, Press & Media Officer bij Artsen Zonder Grenzen. “Het is een goede manier om in contact te blijven met collega-woordvoerders, maar je komt ook in bedrijven waar je anders beroepsmatig nooit zou komen. Je leert ervan bij. Dit controlecentrum spreekt enorm tot de verbeelding, ik ben blij dat ik dit heb mogen ontdekken”.